Zoals veel organisaties is waterschap Limburg volop bezig met de implementatie van assetmanagement. Enno Kuipers werkt als programmaleider assetmanagement bij het waterschap en geeft tijdens NCBOR 2021 in Helmond invulling aan een deelsessie hierover. De implementatie is een uitdagend ontwikkelingstraject voor de organisatie, merkt Enno.
Waterschap Limburg is in 2017 ontstaan vanuit een fusie. ‘Daarna zijn we nog een keer gekanteld, zoals dat heet. Kortom, volop in beweging’, vertelt Enno. Daar kwam in 2021 nog een watercrisis overheen. De schade is groot en de impact enorm. ‘Was dit een uitzondering of mogen we dit in de toekomst meer verwachten? Horen deze situaties straks ook bij het nieuwe normaal? En hoe moet je je daarop voorbereiden? Wij zijn, samen met onze partners, nog volop bezig met die vragen,’ vertelt Enno.
Assetmanagement is een belangrijk middel om toekomstige doelen veilig te stellen. Juist om te voorkomen dat je achter de feiten aanloopt, vertelt Enno.
‘De waterkeringen in Limburg kennen we nog niet lang. Na het hoogwater in 1993 en 1995 zijn in 1996 tijdelijke nooddijken aangelegd. Deze tijdelijkheid bleek onjuist en pas sinds 2005 zijn de waterkeringen langs de Limburgse Maas opgenomen in de Waterwet. De waterkeringen zijn daardoor in Limburg nog niet allemaal op orde. Daar wordt nu wel hard aan gewerkt zodat straks ook de waterveiligheid langs de Maas op orde is.’
Voor de beken, zoals de Roer, Geul en Gulp gelden andere normen, legt Enno uit.
‘Deze normen zijn voornamelijk gericht op het voorkomen van wateroverlast. Maar na de watercrisis zijn er vragen ontstaan of dit nog wel voldoende is. Net over de grens, in België en Duitsland, is het immers echt mis gegaan. Dit zijn lastige en brede maatschappelijke vragen met oplossingen die ontzettend veel geld kosten en waarvoor dan ook aandacht is gevraagd bij de Rijksoverheid. Ongeacht de uitkomst van de vele onderzoeken en het maatschappelijke debat, weet ik zeker dat assetmanagement erg belangrijk gaat zijn om toekomstige doelen veilig te stellen.’
Assetmanagement bij het waterschap is vaak jongleren, vertelt Enno.
‘De extremen nemen toe, de afgelopen jaren kenmerken zich met zeer droge periodes, maar ook zeer natte periodes met wateroverlast. Dat vraagt veel van de omgeving, onze organisatie en onze assets. Bij droogte wil je water zo lang mogelijk vasthouden, maar als er dan plotseling veel water valt, dan is het zaak om juist zo snel mogelijk water af te voeren. Het is pittig om daar een goede balans in te vinden.’
‘Sinds 2019 werken we met assetmanagement. Van de gemeente Rotterdam leerden we indertijd dat we van rennen naar plannen moeten. Daar hebben we in ons beheer ook vervolg aan gegeven, maar in tijden van een watercrisis wordt het toch weer rennen in plaats van plannen. We zitten met waterschade die we uiteraard zo snel mogelijk willen verhelpen en daarnaast proberen we vooruit te kijken en een nieuwe koers uit te stippelen.’
Assetmanagement is ook veel samenwerken, vertelt Enno.
‘We kunnen dat als waterschap niet alleen. Er zijn tal van verbindingen en relaties; we zitten in een regionaal en zelfs internationaal systeem en alles is met elkaar verweven. Naast het klimaat bepaalt de inrichting van een landschap grotendeels hoeveel water er in een beek of Maas terecht komt. We kijken ook over de landsgrenzen of daar niet deels de oplossing ligt voor onze problemen. Maar uiteraard ook binnen de eigen provincie kunnen we constateren dat andere overheden, maar ook bedrijven en inwoners, een belangrijke rol hebben. Ik noem maar iets: de toename van verhard oppervlak kan resulteren in meer afvoer in ons systeem. Ook het omgekeerde is waar en daarom sturen we ook op het verminderen van verhard oppervlak en afkoppelen. Het besef dat we daarin allemaal een verantwoordelijkheid hebben, is groeiende.’
Tijdens zijn deelsessie op NCBOR 2021 laat Enno zien hoe het waterschap in deze dynamische omgeving en situatie aan de slag is gegaan met assetmanagement.
‘Ik wil vooral laten zien dat we een lerende organisatie zijn en hoe we met onze interne en externe dynamiek assetmanagement hebben opgepakt. Iedere organisatie en situatie is weer anders, dus verwacht bij ons niet dé blauwdruk van een succesvolle implementatie voor je eigen organisatie. Wij hebben voor ónze situatie een goede werkwijze en route gevonden.’
‘Ik wil daarbij ook laten zien dat een plotselinge crisis ook kansen biedt. Inderdaad was het hard rennen, maar het heeft ons ook veel geleerd voor het toekomstig plannen. Ik weet zeker dat andere professionals iets mee kunnen nemen uit mijn verhaal, zoals ik ook altijd wat mee kan nemen uit de verhalen van andere organisaties. Leren begint immers met luisteren naar anderen. Ik hoop tijdens NCBOR op 21 april veel collega’s te mogen zien en te ontmoeten.’