In 2019 stelde het Waterschap Limburg een strategisch plan op voor de implementatie van assetmanagement. Het waterschap wilde van rennen naar plannen. Net toen de toekomstplannen waren vastgesteld, kreeg de provincie te maken met overstromingen in de zomer van 2021. Enno Kuipers van het Waterschap Limburg vertelde hier tijdens de sessie ‘De implementatie van assetmanagement en de watercrisis in Limburg’ op NCBOR meer over.
In 2019 besloot het waterschap werk te maken van het thema assetmanagament. De provincie Limburg kent 3000 kilometer aan watergangen en heeft hierdoor te maken met de nodige uitdagingen. Samen met Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) stelde het waterschap een visie vast voor een periode van anderhalf jaar. Stap één was het neerzetten van een duidelijke structuur die processen en werk ondersteunt, voldoende capaciteit en middelen om te starten met assetmanagement en sponsorship bij bestuur, directie en management. In totaal zijn er binnen het waterschap nu vijf werknemers bezig met assetmanagement. Vervolgens werd ook de definitie van assetmanagement voor het Waterschap Limburg bepaald: het is een systeem voor het optimaliseren van de prestaties van onze assets gedurende de gehele levenscyclus. Het gaat daarbij om het maken van expliciet onderbouwde keuzes en besluiten in de driehoek kosten, prestaties en risico’s. Onder assets verstaat het waterschap alle fysieke objecten in het veld zoals waterkeringen, watergangen en kunstwerken.
Beheer of assetmanagement gaat om keuzes maken tijdens de totale levensloop van een asset of kunstmatig hulpmiddel voor waterbeheer. Van aanleg tot eventuele sloop of vervanging. Het waterschap wil af van brandjes blussen. Met gedegen assetmanagement wil het Waterschap Limburg bijdragen aan verantwoord beheer en onderhoud, dat aansluit bij de veranderende klimaatomstandigheden. “We willen van rennen naar plannen. De prestatie-eisen van je assets verschuiven door het veranderende klimaat. Bij droogte is de eis dat water wordt vastgehouden en bij langdurige regenval wil je dat het water snel afgevoerd kan worden. Bij je assetmanagement moet je hier dan ook rekening mee houden”, aldus Kuipers.
Zeven kernwaarden
Het Waterschap Limburg stelde aan de hand van zeven kernwaarden een strategisch assetmanagementplan op. De kernwaarden zijn hoogwaterveiligheid van de Maas, waterkwaliteit en ecologie, klimaatadaptatie, omgevingsgericht, innovatief, duurzaam en verantwoord. “Dat alles heeft uiteindelijk gezorgd voor assetmanagementplannen inclusief ontwerprichtlijnen en KPI’s. Van onze assets weten we veel, maar nog niet alles. We hebben nog geen compleet beeld van alle benodigde informatie en hebben voor afzonderlijke assets soms nog onvoldoende inzicht in de kritische prestatie indicatoren (KPI’s) en kosten. We werken er hard aan om zowel statische als dynamische data te verzamelen. Daarnaast richten we ons op het structureel uitvoeren van assetvervangingsinvesteringen”, vertelt Kuipers.
Net toen het strategisch assetmanagementplan was opgesteld, werd Limburg opgeschrikt door overstromingen in de zomer van 2021. “We hebben toen binnen de organisatie een crisisteam gemobiliseerd in samenwerking met verschillende aannemers. Al snel hadden we 4,2 kilometer mobiele waterkeringen aangelegd, 140 pompen aangesloten om het water af te voeren en 24-uurs inspecties. Daarnaast zijn er 200.000 zandzakken, 2000 big bags en drie kilometer aan nooddijken geplaatst.” Gelijk nadat de watercrisis zich voltrok werd er een taskforce in het leven geroepen. Dit orgaan kreeg verschillende aandachtspunten mee, zegt Kuipers. “Denk bijvoorbeeld aan het inventariseren en herstellen van de schade. Daarnaast moest er veel zwerfvuil opgeruimd worden en data worden verzameld over de crisis. Voor de winter van 2021 moest de oude situatie zijn hersteld.”
Bevestiging en bewustwording
In augustus en september 2021 werden in totaal 2250 inspecties uitgevoerd. Toen bleek dat 650 assets te maken hadden met schade. In oktober 2021 was 90 procent van deze schade al hersteld. “De crisis leek eerst een vertragende factor te worden voor assetmanagement, omdat we niet konden doen wat we eigenlijk gepland hadden. Maar het heeft in de praktijk juist gezorgd voor een versnelling. Dat heeft enkele redenen. We kregen door de wateroverlast de bevestiging dat er echt iets moest gebeuren. Zo ontstond er een bewustwording en zagen mensen in dat besluitvorming niet te lang mocht duren. Assetmanagement helpt ons om onze budgetten optimaal in te zetten en de juiste maatregelen te treffen die het hardst nodig zijn en bijdragen aan onze ambitie en doelstellingen”, besluit Kuipers.